Układ równań liniowych z dwiema niewiadomymi
Układ równań
,
gdzie a1, a2, b1, b2
c1, c2 są dowolnymi liczbami przy czym
a1 i a2 oraz b1 i b2 nie
mogą być jednocześnie zerami nazywamy układem dwóch równań liniowych z dwiema niewiadomymi.
Rozwiązaniem układu dwóch równań liniowych z dwiema niewiadomymi nazywamy każdą parę liczb (x, y), która spełnia jednocześnie oba równania układu. Liczba rozwiązań układu dwóch równań liniowych z dwiema niewiadomymi zależy od wartości współczynników obu równań liniowych układu.
Układ równań liniowych z dwiema niewiadomymi może:
- mieć dokładnie jedno rozwiązanie, którym jest para liczb (układ oznaczony),
- mieć nieskończenie wiele rozwiązań (układ nieoznaczony),
- nie mieć rozwiązań (układ sprzeczny).
Interpretacja geometryczna układu równań liniowych.
Dla układu oznaczonego rozwiązaniem są współrzędne punktu przecięcia prostych o podanych równaniach,
Dla układu nieoznaczonego proste mają nieskończenie wiele punktów wspólnych (proste te się pokrywają)
Dla układu sprzecznego proste nie mają punktów wspólnych (są równoległe i rozłączne).
Metody rozwiązywania układów równań liniowych z dwiema niewiadomymi.
Niech będzie dany układ równań
Metoda podstawiania
Metoda polega na wyznaczeniu jednej niewiadomej z jednego z równań układu i podstawieniu
wyznaczonej niewiadomej do drugiego równania. Uzyskujemy w ten sposób równanie liniowe z jedną niewiadomą.
Wyznaczoną z tego równania niewiadomą podstawiamy do drugiego równania i otrzymujemy wartość drugiej
niewiadomej.
Metoda przeciwnych współczynników
Metoda ta polega na pomnożeniu równań układu przez odpowiednio dobrane liczby, tak aby po dodaniu równań
stronami otrzymać równanie z jedną niewiadomą.
Metoda graficzna
Metoda ta polega na wykreśleniu w prostokątnym układzie współrzędnych wykresu (linii prostej) każdego równania
układu i odczytaniu współrzędnych punktów wspólnych dla obu prostych.
Jeżeli dwie proste są równoległe i nie mają punktów wspólnych, to układ równań nie ma rozwiązania,
jeżeli natomiast równania układu opisują tę samą prostą, to rozwiązaniem układu równań są współrzędne
wszystkich punktów należących do tej prostej - jest ich nieskończenie wiele.
Metoda wyznaczników
Metoda wyznaczników polega na wyznaczeniu tzw. wyznaczników i na podstawie ich wartości przeprowadzeniu
analizy rozwiązań układu równań.
Wyznacznik utworzony ze współczynników przy niewiadomych nazywamy wyznacznikiem głównym i oznaczamy
przez W.
W podobny sposób wyliczamy wyznaczniki pomocnicze Wx
i Wy, w których kolumnę współczynników przy niewiadomych
zastępujemy odpowiednio przez kolumnę wyrazów wolnych:
Analiza otrzymanych rozwiązań:
Jeżeli W ≠ 0, to układ równań jest oznaczony i ma dokładnie jedno rozwiązanie:
.
Jeżeli W = 0 oraz Wx ≠ 0 lub Wy ≠ 0,
to układ równań jest sprzeczny.
Jeżeli W = 0 i Wx = 0 i Wy = 0,
to układ równań jest nieoznaczony.