Soroban
Soroban to japońska odmiana średniowiecznego liczydła, bardzo popularna w Japonii po dzień dzisiejszy, mimo powszechnej komputeryzacji.
Soroban przywędrował do Japonii z Chin. Chińczycy używali liczydła, w którym w górnej jego części znajdowały się dwa koraliki,
każdy o wartości 5, a w dolnej - znajdowało się 5 koralików, każdy o wartości 1.
Japończycy uprościli liczydło jak to było tylko możliwe, ponieważ wersja chińska posiadała niejednoznaczność zapisu, w której to liczbę
10 można było zapisać w trzech różnych ustawieniach koralików. W sorobanie każda liczba ma tylko jedną reprezentację na koralikach.
Soroban pozwala zmechanizować proces obliczeń, sprowadzając go do prostych przesunięć wykonywanych na odpowiednich suwakach. Należy w tym celu skoncentrować się jedynie na prostym przesuwaniu koralików do góry lub na dół o określoną wartość. Nie trzeba w ogóle zastanawiać się nad liczbami, zastosowanie algorytmu przesuwania umożliwia szybkie uzyskanie prawidłowego wyniku.
Każdy z koralików poniżej belki poprzecznej ma wartość równą 1, a powyżej niej wartość równą 5. Koraliki powyżej belki nazywane są koralikami nieba, a poniżej - koralikami ziemi. Soroban jest wyzerowany wtedy, gdy koraliki nieba i ziemi są maksymalnie rozsunięte od siebie. Obliczeń na sorobanie dokonuje się poprzez przesuwanie koralików do lub od belki poprzecznej. Obecne sorobany różnią się od tych używanych dawniej, na całej długości belki można zaobserwować, że co trzeci suwak jest oznaczony kropką, która pomaga w szybkim odnalezieniu rzędu jedności, dziesiątek i setek większej liczby. Ponadto dawniej nie liczono na częściach dziesiątych, więc sorobany były krótsze.
Zapisywanie liczb na sorobanie jest zgodne z dziesiątkowym pozycyjnym systemem zapisywania liczb jakim się posługujemy obecnie. Kolejno od prawej strony mamy kolumnę jedności, dziesiątek, setek i itd... Przesunięcie koralika nieba w dół to dodanie pięciu, przesunięcie w górę to odjęcie pięciu. Przesuwanie koralików ziemi w górę zwiększa wartość danej kolumny o ilość tychże koralików. Łączna wartość kolumny to suma wartości koralików nieba i ziemi. Tu można zauważyć podobieństwo z rzymskim sposobem zapisywania liczb, gdzie także wykorzystuje się liczbę 5 do skrócenia zapisu liczby.
Poniżej soroban, za pomocą którego można liczyć na liczbach naturalnych.
Mimo iż Japonia jest krajem wysoce skomputeryzowanym, to przyrząd ten nadal jest tam wykorzystywany do wykonywania obliczeń. Zdarza się, że rachmistrz szybciej policzy wynik na sorobanie niż niewprawny użytkownik kalkulatora. Im większe liczby występują w obliczeniu, tym szybsza jest metoda liczenia na sorobanie. Przykładowo 1 milion wymaga przesunięcia na sorobanie 1 koralika, podczas gdy w kalkulatorze należy wcisnąć 7 cyfr.