Wzory redukcyjne
Wartości funkcji trygonometrycznych dowolnego kąta α możemy wyrazić za pomocą odpowiedniej funkcji trygonometrycznej kąta ostrego, korzystając z tzw. wzorów redukcyjnych.
Jeśli argument zmienia się nieparzystą wielokrotność kąta , to funkcja przechodzi w kofunkcję (sinus w cosinus, cosinus w sinus, tangens w cotangens, cotangens w tangens). Ponieważ wszystkie cztery funkcje trygonometryczne kąta ostrego są dodatnie, więc należy je poprzedzić odpowiednim znakiem, pisząc prawą stronę wzoru. Znak piszemy taki, jaki odpowiada funkcji trygonometrycznej kąta α występującej z lewej strony wzoru.
Tabela wzorów redukcyjnych
I ćwiartka | II ćwiartka | III ćwiartka | IV ćwiartka | ||||
φ | 90 - α | 90 + α | 180 - α | 180 + α | 270 - α | 270 + α | 360 - α |
sinφ | cosα | cosα | sinα | - sinα | - cosα | - cosα | - sinα |
cosφ | sinα | - sinα | - cosα | - cosα | - sinα | sinα | cosα |
tgφ | ctgα | - ctgα | - tgα | tgα | ctgα | - ctgα | - tgα |
ctgφ | tgα | - tgα | - ctgα | ctgα | tgα | - tgα | - ctgα |
Przykłady:
Funkcja przeszła w kofunkcję, bo kąt zmienił się o
. Znak z prawej strony jest dodatni
(+), bo kąt
jest kątem drugiej ćwiartki, a tam sinus jest dodatni.
cos(π - α) = - cos(α)
Funkcja nie zmieniła się, bo kąt zmienił się o π. Znak z prawej strony jest
ujemny (-), bo kąt π - α jest kątem drugiej ćwiartki, a tam cosinus jest
ujemny.